Een van de doelstellingen in de programmabegroting is het bieden van mogelijkheden voor het gebruik en de bebouwing van gronden (hoofddoelstelling 5.3). In een aantal majeure projecten en gebiedsontwikkelingen is de gemeente (gedeeltelijk) grondeigenaar waardoor de gemeente (mede) initiatiefnemer voor de ontwikkeling van een programma (b.v. woningen of een maatschappelijke functie) is. Daarnaast is de gemeente betrokken bij een groot aantal ontwikkelingen waarbij derden de initiatiefnemers zijn, zoals woningcorporaties en commerciële ontwikkelaars.
De rol die de gemeente inneemt verschilt sterk per project en varieert van initiatiefnemer en regievoerder tot het alleen faciliterend optreden (procedureel en toetsend). Voor 2021 blijft de focus primair op projecten die voortvloeien uit en passen binnen de strategische agenda, de structuurvisie van Velsen, het raadsakkoord 2018 en het collegeprogramma 2018 – 2022, zoals de projecten Grote Hout, Wijkermeerweg, Van Diepenstraat en Lagersstraat.
De kaders van het Grondbeleid zijn opgenomen in deelnota’s, namelijk de kadernota
Ontwikkeling vastgesteld op 25 januari 2018, de kadernota Grondprijzen vastgesteld op 25 april 2019, de kadernota Vastgoedbeheer vastgesteld op 7 maart 2013 en de kadernota Huurprijzen voor gemeentelijke vastgoed-accommodaties vastgesteld op 23 maart 2012. In 2019 is er gewerkt aan de opvolger van de kadernota Vastgoedbeheer, namelijk de kadernota Vastgoed. Deze zal naar verwachting in 2021 vastgesteld zijn.