Vitaal en sociaal Velsen

Velsen is een sociale en vitale samenleving waarin inwoners zelf regie hebben over hun leven, elkaar bijstaan en waar nodig de gemeente ondersteuning biedt.

Gezamenlijke ambities in het Sociale Domein
Gemeenten zetten zich in voor de kwaliteit van leven, de gezondheid en het welbevinden van de inwoners. In 2018 gaat Velsen na de overdracht van nieuwe taken verder met de transformatie (omvorming) van het sociaal domein, samen met vele partners in de IJmondregio. Speerpunt van deze transformatie is om de verschillende terreinen in het sociaal domein slim met elkaar te verbinden. De beoogde maatschappelijke ambities, tevens verwoord in de Regionale transformatieagenda ‘Samen werken aan een sociale en vitale IJmond’ (2016) en in de Strategische Agenda 2020, zijn:

Actief zijn
‘Iedereen doet mee naar vermogen’ – dat is een belangrijk uitgangspunt van de gemeente Velsen. Wie (tijdelijk) geen werk heeft maar wel kan werken, wordt geholpen bij het vinden van een baan. Van hen wordt een actieve bijdrage verwacht. Waar mogelijk wordt verbinding gezocht met andere terreinen.

Eigen mogelijkheden voorop
De eigen verantwoordelijkheid staat centraal. Mensen zorgen voor zichzelf en anderen. Als dat onvoldoende lukt, biedt de gemeente algemene voorzieningen die voor iedereen toegankelijk zijn, of geïndiceerde voorzieningen. Participatie en zelfredzaamheid zijn belangrijke begrippen, die op alle terreinen van het sociale domein van toepassing zijn. Wie ondersteuning nodig heeft, moet die makkelijk kunnen vinden. De sociaal wijkteams zijn hiervoor een belangrijk instrument.

Optimale ontwikkeling
Velsen vindt het belangrijk dat kinderen en jongeren zich optimaal kunnen ontwikkelen en ontplooien. Preventie, tijdige ondersteuning en versterking van eigen kracht van jeugdigen en hun ouders staan daarin centraal. Onderwijs speelt daar een belangrijke rol in. Het streven is dat kinderen een doorgaande leer- en ontwikkellijn volgen, oftewel dat leerstof en de onderwijsresultaten van elkaar opvolgende schooltypen goed op elkaar aansluiten. De basis daarvoor wordt gelegd in de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) om (taal) achterstanden bij jonge kinderen te voorkomen. De leerlijn loopt door van primair naar vervolgonderwijs, Mbo en Hbo.

Ook door middel van ons armoedebeleid zorgen wij dat alle kinderen mee blijven doen en geen achterstand oplopen in hun ontwikkeling. Velsen spant zich in om alle betrokken partijen hierin met elkaar te verbinden en tot actie aan te zetten. Waar dat wettelijk wordt vereist, treedt de gemeente op als regisseur, zoals richting CJG (Centrum voor Jeugd en Gezin) en in de lokaal educatieve agenda.

Sociale samenhang
Velsen ziet sociale samenhang in de samenleving als speerpunt, vooral als het gaat over het omgaan met en het erkennen van kwetsbare doelgroepen. Daarbij vindt Velsen het belangrijk dat mogelijke problemen vroeg worden gesignaleerd, zodat wordt voorkomen dat deze problemen verergeren of dat de sociale samenhang onder druk komt te staan. Velsen besteedt aandacht aan specifieke doelgroepen zoals bijvoorbeeld statushouders, verwarde personen en dementerenden.

Vitale inwoners en kwalitatief goede sportaccommodaties
Sport heeft een belangrijke maatschappelijke functie in de samenleving. Sportverenigingen spelen daarin een cruciale rol. In de sportagenda 2013-2016 ‘Velsen volop in beweging!’ staan 15 speerpunten om de lokale sport te versterken en meer Velsenaren vitaal in beweging te krijgen. Nagenoeg alle speerpunten zijn uitgevoerd of in uitvoering.

Het sportaccommodatiebeleid is de basis voor het sportbeleid van Velsen. Met toekomstgerichte en goede sportvoorzieningen faciliteert en stimuleert de gemeente haar inwoners om te gaan bewegen. Onze missie voor het sportaccommodatiebeleid is verwoord in drie statements: ‘wij geven sport de ruimte’, ‘wij houden sport bereikbaar’ en ‘wij bouwen aan (en investeren in) hoogwaardige en duurzame sportaccommodaties’. De gemeente beschikt over een nieuwe beleidsagenda sportaccommodaties 'Ruimte voor de sport!' 2018-2022 met onze missie, uitgangspunten en opgaven tot 2022.

Context
De transformatie in het sociaal domein is in volle gang. Landelijk zijn er een aantal trends en ontwikkelingen die ook in onze gemeente tot veranderingen leiden. Als gevolg hiervan wil de gemeente Velsen onderzoeken welke onderdelen van de Wmo lokaal georganiseerd kunnen worden, al dan niet als algemene voorziening. Daarnaast vindt er een verandering van het sociaal welzijnswerk plaats. Het toekomstig welzijnswerk gaat meer verbindingen met andere sectoren leggen, waarbij we ons ook richten op het efficiënter en gecombineerd gebruik van (welzijns)accommodaties.

Onze gemeente krijgt de komende jaren een uitbreiding van taken in het sociaal domein. Het budget voor beschermd wonen voor specifieke groepen mensen verschuift van de centrumgemeente Haarlem naar de omliggende gemeenten in 2022. De gemeente bereidt zich hierop voor.

Als gevolg van de vergrijzing en het langer zelfstandig wonen, neemt het aantal mantelzorgers toe in Velsen. De gemeente besteedt hier blijvende aandacht aan met extra inzet en ondersteuning. Maar ook de toegang tot voorzieningen wordt anders en beter georganiseerd. Kortom het sociaal domein is volop in beweging.

Raadsakkoord
Onze ambitie is dat iedere Velsenaar op zijn of haar wijze mee kan doen en niet buiten de boot valt. Wij willen meer mensen toeleiden naar een zinvolle dagbesteding, bij voorkeur een betaalde baan.
Iedereen in onze gemeente verdient goede zorg. Dit betekent ook dat wie zorg of ondersteuning nodig heeft ook passende zorg wordt geboden (maatwerk bij ondersteuning). Velsen betaalt voor deze zorg een ‘eerlijke’ prijs voor een goede kwaliteit.

Corona
Toenemende vraag naar inkomensondersteuning
De werkloosheid is  gedurende 2020 toegenomen en zal in 2021 verder toenemen door de krimp van de economie. Het aantal inwoners dat, veel al na een periode van een WW-uitkering, gebruik moet maken van de bijstand stijgt daardoor ook. Dit vraagt extra inzet om de extra aanvragen voor de uitkering snel en juist te kunnen verwerken. En vervolgens direct een traject in te zetten om deze inwoners snel weer naar werk toe te leiden (re-integratie). Het Rijk heeft hiervoor extra middelen beschikbaar gesteld. Voor  ZZP-ers met een teruggang in inkomsten is de TOZOregeling verlengd. Wij voeren deze regeling uit.
Het verlies aan inkomen en werk heeft ook maatschappelijke gevolgen. Wij verwachten een toename van het aantal inwoners dat in de financiële problemen komt. Een toename van het aantal inwoners dat een beroep doet op schuldhulpverlening of bijzondere bijstand neemt daardoor toe.

Onderwijs en opvang
De coronamaatregelen hebben veel impact gehad op het onderwijs en de peuteropvang. De sluiting heeft op sommige scholen geleid tot onderwijsachterstanden bij de leerlingen. Vanuit het Rijk kunnen de scholen subsidie aanvragen om deze achterstanden het komende jaar in te lopen.
De bezetting op de peuteropvang van Peutercentra Velsen was tot en met maart 2020 normaal maar in de maanden april, mei en juni is duidelijk een negatief effect van de coronacrisis waarneembaar. Het risico bestaat dat meer mensen na de coronacrisis om verschillende redenen niet langer gebruik maken peuteropvang of hun kind pas later inschrijven. Indien de bezettingsgraad structureel daalt, bepalen we hier gezamenlijk welke consequenties dit heeft voor de inzet en voor de locaties en hoe we hier het beste mee om kunnen gaan.

Jeugdhulp en WMO
De vraag naar jeugdhulp en de geleverde ondersteuning blijft ondanks Corona hoog, mede omdat veel aanbieders alternatieve hulp inzetten.

Jeugd
Sinds de start van de coronacrisis zijn meer jongeren op straat. Dit is een logisch gevolg omdat voor jongeren school, werk en vrijetijdsbesteding wegvallen. Binnen het jeugdnetwerk is er veel contact met de jongeren. Er wordt hard gewerkt om de jongeren een alternatief te bieden en daarmee eventuele overlast te voorkomen. De gemeente gaat met een groep jongeren in gesprek om te zien hoe zij en anderen structureel kunnen meedenken en meepraten om de coronasamenleving in te richten.

Beperkende maatregelen voor sport en cultuur
Door de beperkende maatregelen is het samen komen van groepen mensen aan regels gebonden. Dit raakt de inwoners niet alleen in de privésfeer, maar ook het bezoek aan een buurthuis, (sport)vereniging of culturele instelling is daardoor aan regels gebonden. Het deelnemen aan de activiteiten en elkaar ontmoeten is daardoor minder toegankelijk, zeker voor de kwetsbare groepen. Dit kan het gevoel van eenzaamheid vergroten.
De maatregelen hebben ook een effect op de inkomsten voor Velsense verenigingen en instellingen op het gebied van sport en cultuur. De eigen inkomsten lopen terug en de mogelijkheid om dit, op een innovatieve wijze, te compenseren is niet altijd toereikend. Met name de culturele sector wordt hierdoor geraakt. Het landelijke pakket voor compensatie is uitgebreid en verlengd, zodat deze ook voor 2021 van kracht is. Het is onzeker of deze steun voldoende is om het tekort in de exploitatie te compenseren. Voor 2020 heeft de Provincie daarom aanvullende middelen beschikbaar gesteld.