Ondernemend en duurzaam Velsen

Naar een duurzame economische ontwikkeling.

Niet alleen het Velsen van nu is onze verantwoordelijkheid; wij zijn ook verantwoordelijk voor het Velsen dat wij door willen geven aan onze kinderen en kleinkinderen. Soms zijn daarvoor plannen met een ‘lange adem’ nodig. Juist daarom vindt het college continue aandacht voor duurzaamheid van de samenleving noodzakelijk. Het college kiest voor een voorwaardenscheppende, faciliterende en stimulerende rol en het verbinden van partijen en is zich tevens bewust van de voorbeeldfunctie die zij heeft.

Zonder economie geen samenleving. Dit gegeven, gevoegd bij het accent van de Visie op Velsen 2025 op Kennisrijk Werken, c.q. op een Velsense economie die zich dynamisch, kennisrijk en innovatief ontwikkelt, betekent dat het college kiest voor investeringen binnen dit programma waarbij tevens de ondernemer duurzaam zorgt voor innovatie, nieuwe investeringen en werkgelegenheid.

Context

Ten tijde van de uitwerking van de begroting  staat de economie wereldwijd op zijn kop door de corona-crisis. Verschillende sectoren hebben het zwaar en het is nog onduidelijk welke impact de corona-crisis uiteindelijk  zal hebben. In Velsen wordt de staalsector hard geraakt door forse vraaguitval, Datzelfde geldt voor horeca en detailhandel. Ook het wegvallen van de Cruisevaart heeft impact op de haven. Aan de andere kant zijn er ook enige lichtpunten. De Offshore wind  is sterk groeiend en leidt tot nieuwe vestigingen en business.  Ook de groei door corona  van binnenlands toerisme en recreatie is een positieve ontwikkeling. Algeheel herstel van de economie wordt in 2021 verwacht, maar hoe snel dit zich zal voltrekken, blijft voorlopig nog onzeker. Onderstaande context omschrijving is er daarom niet op aangepast.

Naast het bestaande beleid is het nieuwe landelijke Klimaat- energieakkoord het belangrijkste vertrekpunt voor het invulling geven aan het gemeentelijke klimaat- en energiebeleid. De Strategische Agenda 2020 waarin we streven naar een duurzame gemeente sluit daarbij aan. Duurzaamheid wordt een algemene kernwaarde in de lokale samenleving. De gemeente loopt hierin voorop door te streven naar een energie neutrale gemeentelijke organisatie in 2030. De verduurzaming van de bestaande bouw zal een versnelling moeten ondergaan. De bedrijven worden gestimuleerd om schoon te produceren en efficiënt met energie en grondstoffen om te gaan. Duurzaam ondernemen wordt een vanzelfsprekendheid. Een belangrijk instrument om die doelstellingen te realiseren wordt het Lokaal Klimaatakkoord, dat we samen met inwoners organisaties en bedrijven opstellen.Milieu en duurzaamheid stoppen niet bij de gemeentegrens. Voor zowel duurzaamheid als de overige milieuaspecten geldt de noodzaak om beleid en uitvoering (boven)regionaal af te stemmen. De Omgevingsdienst IJmond levert hieraan een belangrijke bijdrage.

De algehele economische situatie in de regio is de afgelopen jaren heel voorspoedig geweest, de Nederlandse maakindustrie heeft daar volop van geprofiteerd. Deze sector is door de grote exportpositie gevoelig voor de politieke en economische ontwikkelingen in de wereld, zoals nu ook blijkt in de huidige Coronacrisis.

De Brexit en de handelsdiscussies tussen Amerika en China zorgen voor meer onzekerheid en enige tempering van de groei. Innovatie, duurzaamheid en voldoende instroom van goed gekwalificeerd personeel blijven  belangrijke aandachtspunten voor de toekomstige concurrentiepositie van de sector.
Velsen zet zich in op een toekomstbestendige maakindustrie waarin voldoende personeel,  innovatie en duurzaamheid ook voor ons de cruciale thema’s zijn.

In Offshore Wind doen zich grote kansen voor door de ontwikkeling van enkele grote windparken op korte termijn voor de Nederlandse kust. De ambities voor de lange termijn zijn met het afgesloten klimaat akkoord nog groter. Dit biedt veel perspectief voor Velsen en de regio.
In de visserij blijft het goed gaan. De aanvoer op en ook het marktaandeel van de visveiling in IJmuiden blijft stijgen. Ook het pelagische cluster in IJmuiden weet zijn positie te versterken.

Het algehele beeld van de economie in Nederland wordt ook voor de detailhandel geleidelijk beter. Het toenemende consumentenvertrouwen en de daarmee gepaard gaande stijging van hun bestedingen zijn daar belangrijke graadmeters voor. De detailhandel ziet na jaren van forse terugval ook de bestedingen weer toenemen. Toch blijft de detailhandel in Velsen kwetsbaar door structurele verandering van koopgedrag en internetwinkelen.

Tot 2025 wordt een jaarlijkse groei verwacht van meer dan 30% van het wereldwijde toerisme. Deze groei zet zich naar verwachting ook door in Amsterdam en de regio. Het gebruik van de ferry naar Newcastle groeit, zowel qua passagiers als vracht. De verwachting is dat grotere schepen zullen worden ingezet om met name de groeiende vraag van goederentransport op te vangen. Ook het aantal cruiseschepen dat aanlegt in IJmuiden laat een forse groei zien.

Velsen zet  zich in op een succesvolle energietransitie. De energietransitie biedt kansen voor een duurzame economie en werkgelegenheid. Zo wordt gewerkt aan een energiehaven waar offshore windbedrijven onder andere onderhoud aan windmolens van windparken op zee uit kunnen voeren.

In het Nationaal Energieakkoord (NEA) 2013-2020 zijn breed gedragen afspraken gemaakt over energiebesparing en schone technologie. In 2020 dient 14% van het energieverbruik duurzaam te worden opgewekt en in 2050 dient de bestaande bouw energieneutraal te zijn. Sinds de intrede van de  Wet voortgang energietransitie (VET) per 1 juli 2018 wordt de nieuwbouw aardgasvrij gerealiseerd. De nieuwe woningen worden van duurzame verwarmingstechnieken zoals een warmtepomp of een warmtenet voorzien.

Naar aanleiding van het Klimaatakkoord van Parijs zet het Rijk in op een vermindering van 49% CO2 productie in 2030 ten opzichte van 1990. Om deze doelstelling te behalen is het Rijk via het Interbestuurlijk programma de samenwerking aangegaan met het interprovinciaal overleg, de Unie van Waterschappen en de Vereniging van Nederlandse gemeenten. Via de zogenaamde klimaattafels worden op het gebied van klimaatgerelateerde thema's afspraken gemaakt met de sectoren Industrie, Gebouwde omgeving, Landbouw & landgebruik, Electriciteit en Mobiliteit. Van deze sectoren wordt gevraagd om ook een bijdrage aan de vermindering van CO2 te leveren. Een overkoepelende tafel, het Klimaatberaad, bewaakt de voortgang en samenhang van de besprekingen. Uitvoering van de afspraken moet mede resulteren in een betaalbare en schone energievoorziening, werkgelegenheid en kansen voor Nederland in de schone technologiemarkten.

Verder streeft het Rijk met het programma ‘Nederland Circulair in 2050’ naar een ombuiging van de economie naar een duurzaam gedreven, volledig circulaire economie in 2050. In 2030 moet er verder sprake zijn van 50% minder verbruik van primaire grondstoffen (mineraal, fossiel en metalen). De gemeente gebruikt  haar inkoopkracht om de circulaire economie bij marktpartijen te stimuleren. Hierbij heeft de gemeente zich verbonden aan de ambities van de Metropoolregio Amsterdam om in 2022 10% en in 2025 50% circulair in te kopen. Daarnaast worden bedrijven gestimuleerd om innovatieve initiatieven te ontplooien door het beschikbaar stellen van subsidie.

Het Rijk streeft met het programma Van Afval Naar Grondstof naar 75% scheiding van het huishoudelijke afval in 2020 en 100 kg restafval per inwoner per jaar en 30 kg per inwoner in 2025.

De gemeente heeft het Schone luchtakkoord (SLA) met het Rijk en andere overheden ondertekend. Met het SLA streeft de overheid naar het behalen van de adviesnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie in 2030. Het SLA vormt input voor de op te stellen Visie luchtkwaliteit 2021-2024. Met de Visie streeft Velsen samen met de provincie en de andere IJmondgemeenten onder andere naar gasloze bedrijven in 2050.

Raadsakkoord
Met de kaders van het raadsakkoord en het collegeprogramma zetten we de beweging in van Leefbaar en aantrekkelijk; Velsen aantrekkelijker maken om in de wonen, werken, ondernemen en recreëren. We stimuleren de ontwikkelingen van de haven, maakindustrie, het midden- en kleinbedrijf en recreatie en toerisme. Velsen ziet ook kansen voor een andere economie, het opwekken van windenergie en zonne-energie en het hergebruiken van grondstoffen en producten. Regionale samenwerking helpt ons om deze ambities te realiseren.

Inwoners en bedrijven worden gestimuleerd om duurzaamheidsmaatregelen te realiseren. Het op te stellen Lokaal Klimaatakkoord geeft hier concreet invulling aan. De gemeente geeft daarbij het goede voorbeeld. In plaats van een nieuw milieubeleidsplan wordt het actuele milieubeleid in de (integrale) Omgevingsvisie opgenomen.

Corona
Krimp van de economie
Voor 2021 wordt een economische teruggang verwacht. De economisch krimpt raakt iedereen, het aantal het aantal faillissementen neemt toe, het aantal banen neemt en af en daardoor neemt de werkloosheid toe.
De coronamaatregelen laten niet alleen een afnemende vraag zien, zoals in de staalsector. Maar zorgen ook voor beperkte mogelijkheden  om bijvoorbeeld je horecaonderneming te kunnen exploiteren (zoals de (1,5 meter regel, maximaal aan personen en placeren) . Binnen de toeristische sector zijn vooral de evenementenbranche, de cruisesector en de zakelijke  meeting en events ondernemingen  hard geraakt. Voor 2021 verwachten we dat de toeristische sector  zich nog niet volledig zal herstellen. Voor de commerciële festivals wordt nog nader onderzoek gedaan naar het invoeren van een vermakelijkheidsretributie en op  welke wijze dat ingevoerd zou kunnen worden. Verwachting is dat er ook in 2021 minder  inkomsten uit toeristenbelasting en evenementenvergunningen zal komen.

Toename van huishoudelijk afval
Het meer vanuit huis werken is een blijvende verandering. Daardoor neemt het aantal verkeersbewegingen af. Een ander effect is dat er thuis meer afval wordt geproduceerd en aangeboden voor de afvalverwerking. De verwerkingskosten voor huishoudelijk afval stijgen. Deze stijging wordt doorberekend in het tarief Afvalstoffenheffing.